Evaluatiebeleid

Groeien in vertrouwen – een kansrijk, motiverend en waarderend evaluatiebeleid
​
​​
Evaluatiebeleid binnen de visie van de school
Om een schooleigen evaluatiebeleid te ontwikkelen of bij te sturen, hebben we als uitgangspunt enerzijds de visie van onze school, met o.a. de kernwoorden uitdaging, groei en verbinding, en anderzijds het opvoedingsproject en de pedagogie van onze school als Don Boscoschool, gericht op begeleiding, vertrouwen, redelijkheid en hartelijkheid, preventieve aanwezigheid, totale vorming. Wij moedigen jongeren aan om te groeien vanuit een positieve benadering.
​
Wanneer we dit vertalen naar evaluatie, toetsing en examens, staan we voor de uitdaging een evaluatiebeleid te ontwikkelen dat niet enkel beoordeelt, maar ook stimuleert, begeleidt en motiveert.
​
​
Theoretisch kader
​
Evalueren en onderwijskwaliteit
Het referentiekader voor Onderwijskwaliteit (het OK) stimuleert ons om een doeltreffend beleid te voeren op het gebied van leren en onderwijzen. Evaluatie van leerlingen is daarbij een essentieel onderdeel. De onderwijsinspectie verwacht dat we het onderwijsleerproces (wat in de klas gebeurt) en de mate waarin een leerling de leerplandoelen realiseert, op een brede en onderbouwde manier evalueren vanuit onze pedagogische visie.
Wat is evalueren?
Evalueren is veel meer dan zomaar punten geven op een toets of taak. Het is een complex proces bestaande uit volgende onderdelen:​

Op het einde van het proces denken we na over de les- en evaluatiepraktijk, om te behouden wat goed is en te veranderen of bijsturen waar dat nodig is.
Waarom evalueren?
Evaluatie is eigen aan het didactisch leerproces. Dit betekent dat kwaliteitsvol evalueren een wezenlijk onderdeel vorm van het leren en de lespraktijk. Evaluatie is geen doel op zich en staat in dienst van het leren van elke leerling. Je evalueert om:
-
het leer-en ontwikkelproces van de leerling te begeleiden;
-
bij te sturen indien nodig;
-
de realisatie van de leerplandoelen te beoordelen;
-
doordacht uitspraken te formuleren over de schoolloopbaan van de leerling.
​
Evalueren is dus niet enkel formeel. Een evaluatie hoeft niet noodzakelijk uit te monden in een cijfer. Door vraagstelling tijdens de les onderzoeken we bv. of een leerling de leerstof begrijpt. Het hele leerproces biedt kansen tot observatie, feedback en evaluatie.
​
De analyse van de evaluatie kan het uitgangspunt zijn voor een volgende stap in het leerproces. Zo kunnen zowel leerling, leraar, vakgroep als schoolteam het leren en lesgeven blijvend optimaliseren.
​
Algemene afspraken
-
Evaluaties zijn altijd leerplangericht.
-
We evalueren breed en zorgen voor variatie.
-
We streven ernaar om ook formatieve evaluatie voldoende te integreren: evaluatie om te leren, in plaats van evaluatie van het leren.
-
We zorgen voor een gelijkgerichte aanpak.
-
We zorgen voor een graduele aanpak met verticale leerlijnen, met per graad een evolutie in bv. de hoeveelheid en complexiteit te verwerken leerstof, het aantal examens, enz…
Visie rond toetsen en examens
Een onderdeel van evaluatiebeleid zijn toetsen en examens. We beschouwen die niet als doel op zich, maar zien die als één van de kansen om jongeren te laten groeien, hen te begeleiden en hen vertrouwen te geven in hun kunnen. Het gaat daarbij niet enkel om slagen of falen, maar om samen werken aan ontwikkeling.
​
​
Dagelijkse praktijk
​
Dagelijks werk
Onder dagelijks werk verstaan we: kleine toetsen, herhalingstoetsen, groepswerk, individueel werk (tijdens de les of als huistaak), presentaties, praktijkopdrachten, ...
​
Kleine toetsen
-
Kleine toetsen (KT) kunnen gegeven worden bij het begin van de les over één of meer vorige lessen of aan het einde van de les over de net gegeven les. Ze hebben dus altijd betrekking op een beperkte hoeveelheid leerstof. Zowel kennis als vaardigheden kunnen getoetst worden.
-
Een kleine toets is beperkt in tijd.
​
Herhalingstoetsen
-
Een herhalingstoets (HT) gaat over een ruimer leerstofonderdeel, bv. een hoofdstuk of thema.
-
Herhalingstoetsen worden op tijd aangekondigd: minstens een week op voorhand.
​
Planning, taakbelasting & Smartschool planner
-
Toetsen waarvoor moet gestudeerd worden, worden altijd aangekondigd, tijdens de les en in de Planner. Werken met onaangekondigde kleine toetsen kan enkel in uitzonderlijke en bepaalde contexten en als de leerkracht hierover een afspraak heeft gemaakt bij de start van het schooljaar of i.h.k.v. een bepaald leerstofonderdeel.
-
Een onaangekondigde toets op het einde van de les over deze les is altijd mogelijk. In zo’n toets evalueren we voornamelijk vaardigheden, toepassingen, inzicht.
-
Een toets wordt altijd mondeling in de klas aangekondigd en genoteerd in de Planner. Er zit altijd (minstens) één lesdag tussen het aankondigen van de toets (registratie in Planner) en de toets zelf.
-
We plannen nooit meer dan één HT op een dag en meer dan drie HT’s in een week.
In de 2e en 3e graad kan dit afwijken, na onderlinge afspraak en tijdig aangekondigd. Dit blijft echter een uitzondering. -
Op de dag na een vakantie plannen we nooit een toets of een opdracht waar buiten de lesuren voorbereiding voor nodig is. Na vakanties van twee weken geldt dit voor twee dagen.
-
Inhaaltoetsen: het is niet nodig of verplicht om elke gemiste toets in te halen. Leerling en leerkracht spreken af of de toets wordt ingehaald, wanneer en op welke manier.
-
Vóór de start van een examenperiode plannen we een toetsenvrije week van vijf lesdagen. Op die dagen mogen geen evaluaties gepland worden waar voorbereiding voor nodig is. Evaluaties die wel kunnen in die week: groepswerk in de les, deelexamen vaardigheden (bv. luistertoets, begrijpend lezen, schrijfoefening), …
​
Examens
​
Examenperiodes
We werken voor de hele school met een uniform systeem van twee semesters. Elk semester heeft een examenperiode: december en juni.
Praktische richtlijnen
-
Een examenvoormiddag bestaat uit twee delen: twee blokken met ertussen de voormiddagspeeltijd als pauze.
-
Vakken van drie of meer uren kunnen een examen plannen dat uit twee blokken bestaat en dus de hele voormiddag in beslag neemt. In de eerste en tweede graad splitsen we het examen in dat geval op in twee delen, met verplichte pauze.
-
We streven er altijd naar dat een examen kan afgewerkt worden in 80% van de tijd, zodat er in de meeste gevallen geen extra ondersteuningsmaatregelen nodig zijn voor wie wat meer tijd nodig heeft.
-
We voorzien opvang voor studie in het tweede blok van de voormiddag.
-
In een examenperiode voorzien we vrijblijvend studie in de namiddag.
-
We voor zien een zorgklas voor leerlingen die extra ondersteuningsmaatregelen nodig hebben, zoals bv. examen op laptop met voorleessoftware.
In december organiseren we tussen het laatste examen en de start van de begeleidende klassenraden een feedbackdag voor leerlingen.
In juni maken we individueel afspraken met leerlingen die een uitgestelde proef hebben.
​​
​
Punten, periodes, Resultaten
​​
Punten en componenten
We evalueren in de puntenboeken standaard met punten. Een beperkt aantal vakken werkt met een waardeschaal.
​
Elke evaluatie valt onder een zgn. “component”. We werken met twee componenten:
-
DW: dagelijks werk, permanente evaluatie
-
EX: examen
​
Periodes
Het schooljaar is ingedeeld in periodes.
​
Semester 1:
-
Periode DW1: voor evaluaties DW perioderapport 1
-
Periode DW2: voor evaluaties DW perioderapport 2
-
Periode EX1: voor examens december
​
Semester 2:
-
Periode DW3: voor evaluaties DW perioderapport 3
-
Periode DW4: voor evaluaties DW perioderapport 4
-
Periode DW5: voor evaluaties DW perioderapport 5
-
Periode EX2: voor examens juni​​​​​

​​​​Publicatie van evaluaties
Ouders en leerlingen kunnen evaluatieresultaten en -commentaren bekijken in de module Resultaten in Smartschool, wanneer de leerkracht die heeft gepubliceerd.
-
Resultaten zijn voor ouders drie dagen later zichtbaar dan voor leerlingen: op die manier krijgen de leerlingen zelf de kans om de resultaten thuis te vertellen.
-
We tonen per evaluatie geen mediaan of gemiddelde.
-
We gebruiken een eenvoudige kleurenschaal:
-
boven de helft: groen
-
onder de helft: grijs (standaardweergave)
-
-
Meldingen bij het publiceren van evaluaties:
-
naar leerlingen: eenmaal per dag (behalve in het weekend), om 16 u.
-
naar ouders: eenmaal per week, op donderdag om 17 u.
-
​
Puntenverdeling
-
Dagelijks werk: we geven geen vast gewicht aan periodes of semesters. Het periode-, semester- of jaartotaal voor DW is de optelling van alle individuele evaluaties voor die periode.
-
Jaartotaal examen: tussen de twee semesters hanteren we een vaste verhouding van 40/60.
-
Vaktotaal: de verhouding van dagelijks werk vs. examens evolueert per graad naar een groter aandeel voor examens.
vaktotaal 1e graad: DW 60% – EX 40%
vaktotaal 2e graad: DW 50% – EX 50%
vaktotaal 3e graad: DW 40% – EX 60%
​​
​
Rapportering
​
Rapporten
-
We werken met twee soorten rapporten:
-
5 perioderapporten
-
2 grote rapporten: semesterrapport december en jaarrapport juni
-
-
Er is geen apart rapport voor semester 2: op het jaarrapport staat een overzichtsweergave van beide semesters en jaartotaal.
Perioderapport
We werken niet met een vast maandelijks rapport, maar met een periodiek rapport na gemiddeld zes weken les (soms vijf, soms zeven). Het perioderapport focust op dagelijks werk en permanente evaluatie, niet op examens.
​
Inhoud van het rapport:
-
Vaktotaal: cumulatief cijfer van alle evaluaties (DW) van de periode
-
Vakcommentaar: feedback en feedforward bij resultaten en vakattitude
-
Geen mediaan of gemiddelde op een perioderapport
-
Voorlopig jaartotaal: cumulatief DW-cijfer van alle voorgaande periodes
-
Klascoachcommentaar: commentaar van de klascoach
​
Semesterrapport december
Per vak:
-
Totaal DW van semester 1
-
Totaal EX
-
Vaktotaal (volgens de weging DW/EX)
-
Vakcommentaar
-
Mediaan
-
Klascoachcommentaar
​
Jaarrapport juni
Grotendeels gelijkaardig aan semesterrapport december, maar met overzichtsweergave van semester 1, semester 2 en jaartotaal.​
Jaarkalender
​
Globaal schema, met per schooljaar mogelijk lichte afwijkingen, afhankelijk van de timing van schoolvakanties en verlofdagen:
​
Semester 1
-
Perioderapport 1: rond eind eerste week oktober voor 1e en 2e graad, een week later voor 3e graad
-
Begeleidende klassenraden: half oktober
-
Oudercontact: net vóór herfstvakantie
-
Perioderapport 2: eind november/begin december
-
Examenperiode 1 + feedbackdag
-
Begeleidende klassenraden: in laatste schoolweek december
-
Semesterrapport + feedbackgesprek + mogelijkheid tot oudercontact
​
Semester 2
-
Perioderapport 3: eerste helft februari
-
Begeleidende klassenraden, predeliberatie: vóór paasvakantie
-
Oudercontact: enkel op uitnodiging n.a.v. de klassenraad
-
Perioderapport 4: vóór paasvakantie
-
Klassenraden studiekeuze: begin mei
-
Oudercontact studiekeuze: enkel op uitnodiging
-
Perioderapport 5: eind mei
-
Examenperiode 2
-
Delibererende klassenraden: in laatste schoolweek juni
-
Jaarrapport + feedbackgesprek + mogelijkheid tot oudercontact
​